Ürtiker (kurdeşen), ortaya çıkıp kısa sürede kaybolabilen deride kızarıklık, kabarıklık ve kaşıntı ataklarıyla karakterize sık görülen bir hastalıktır.
Ürtiker üzeri normal deri ile örtülü pembe, ödemli kabarcıklar ya da birleşen plaklar şeklinde görülebilir.
Yüz ve saçlı deride dahil olmak üzere rastgele dağılımı vardır
Dudakların, el ve ayakların ödemi sık görülür.
Lezyonların hiç biri 24 saatten uzun sürmez. Ancak yeni lezyonlar çıkabilir.
Kaşıntı şiddetlidir, el ve ayaklardaki ödem ağrı yapabilir.
Genellikle aniden ortaya çıkar.
Ürtikerin tipleri var mıdır?
Akut ürtiker 1-3 gün içinde doruğa ulaşır, 7-21 gün içinde geçer
Kronik ürtiker (6 haftadan uzun süren) aylar hatta yıllar boyunca alevlenme ve sönmelerle seyreder.
Nedenleri nelerdir?
Akut ürtikerde olguların %20-30’unda altta yatan neden belirlenebilir
En sık nedenler:
İlaçlar (ağrı kesiciler, kas gevşeticiler, antibiyotikler), yiyecekler (deniz ürünleri, çikolata, domates, yumurta, çerez, çilek, alkol) damardan verilen radyoopak maddeler, böcek sokmaları, enfeksiyonlar (grip, nezle, idrar yolu enfeksiyonu), duygusal gerginliktir.
Kronik ürtikerde (6 haftadan uzun sürer) olguların %5’inden azında neden saptanabilir.
İlaçlar , diş çürüğü, safra kesesi ,böbrek taşı, sinüzit, midede H.pylori gibi
Ürtikerin başka tipleri de var mıdır?
1.Kolinerjik ürtiker
-En sık genç erişkinlerde görülür
-Gövdenin üst bölümünde çabuk kaybolan daha küçük kabarcıklar şeklindedir
-Sıcak, egzersiz ve duygusal değişiklikler tetikleyebilir.
2.Fiziksel ürtiker daha nadirdir
-Soğuk
-Basınç
-Güneş yanığı
3.Dermografizim : hafif sürtme ya da travma sonucu deride kabarma oluşmasıdır.
Tedavisi nasıldır?
Tetikleyici belirlenmeli ve uzaklaştırılmalıdır. Enfeksiyon varsa bulunup tedavi edilmedir. Bu her zaman mümkün olmasa bile 2-3 haftalık dönemde gerekmedikçe ilaç tüketiminden kaçınılmalıdır. Size önerilen diyet uygulanmalıdır. Dil ve dudak şişmeleri sonucu gelişebilecek angioödeme karşı uyanık olunmalıdır.
Bu dönem yoğun egzersiz ve emosyonel stresten kaçınılması önerilmektedir.
Serin banyo ve kompresler geçici rahatlama sağlar. Size verilen antihistaminik ilacın önerilen dozlarda düzenli kullanılması gerekmektedir.
Dirençli ve özel durumlarda çeşitli oral alınan ilaçlar verilebilmektedir.